Niewidzialni wrogowie

Mikroskopijnych rozmiarów, wielkości niemal bakterii, grzyby występują w ponad stu tysiącach gatunków. Niektóre z nich naturalnie żyją w ludzkim organizmie, żywiąc się martwymi komórkami. Nazywane są saprofitami i żyją w symbiozie z organizmem. Kiedy jednak siły odpornościowe słabną, grzyby rozmnażają się w sposób nieograniczony i stają się szkodliwe. Inne gatunki, o wiele liczniejsze, żyją w naszym otoczeniu: na ziemi, po której chodzimy, w powietrzu, którym oddychamy, w zanieczyszczonej wodzie pitnej.

Wyróżnia się pięć rodzajów grzybic, z czego trzy jelitowe:

• drożdżyce – najczęstsze są tutaj kandydozy: genitalne, ustne, skórne, oczne, sercowe, nerkowe, mózgowe i oddechowe;
• dermatofitozy, które dotyczą skóry, owłosionej skóry głowy i przydatków skórnych; odpowiadają za większość przypadków tzw. stopy atlety, niektórych zakażeń fałdów skórnych i gruczołów łojowych oraz różnych form liszaja spotykanych w niektórych biedniejszych regionach świata;
• pleśniawki: aspergiloza, fuzarioza.

Objawy grzybicy zależą od różnych okoliczności:

• obecności pewnych chorób: cukrzycy, nowotworu, AIDS, przewlekłych chorób zapalnych jelit, ale zdarza się, że to te choroby są oznaką grzybicy;
• odbytej terapii antybiotykami, kortykosteroidami, immunosupresantami stosowanymi przy terapii nowotworów i chorób autoimmunologicznych, radioterapii, a także zażywania pigułek antykoncepcyjnych;
• miejscowego spadku odporności (najczęstsza sytuacja): tak jest w przypadku kandydozy pochwy lub pewnych chorób skóry.

Nieprawdopodobna wytrzymałość

Grzybice przechodzą w stan uśpienia, jeśli otoczenie nie sprzyja ich rozwojowi. Grzyby przybierają postać przetrwalników zdolnych czekać bardzo długo, aż warunki zewnętrzne znowu staną się sprzyjające. Żeby zatem uniknąć nawrotu grzybicy, należy:

• jeszcze długo po zakończeniu terapii i ustąpieniu objawów klinicznych obserwować organizm;
• wpływać na podniesienie odporności organizmu, żeby uniemożliwić rozwój grzybicy.

Kandydoza wywołana przez Candida albicans

Osiem osób na dziesięć cierpi na kandydozę: Candida albicans to najczęściej spotykany drożdżak w naszym jelicie (zwłaszcza cienkim), gdzie żywi się pozostałościami metabolicznymi. Można się zakazić poprzez pożywienie lub przedmioty wkładane do ust (zwłaszcza w dzieciństwie) albo poprzez niezbyt czyste ręce... Dopóki błony śluzowe i flora jelitowa są silne, Candida może się mnożyć tylko do pewnego stopnia. Kiedy jednak środowisko jest osłabione, grzyb może stać się bardzo agresywny i namnażać się w całym układzie trawiennym (pleśniawki ust, zapalenie jelita...), objąć strefę narządów płciowych (pochwa) i wykorzystać krwiobieg, by zainfekować inne organy (płuca itd.). W przypadkach skrajnych – pacjentów o bardzo obniżonej odporności, chorych na AIDS lub w trakcie chemioterapii – grzybica może okazać się śmiertelna.

W konsekwencji kandydoza może wywołać zespół bardzo różnorodnych objawów, proporcjonalnych do stopnia nasilenia choroby.