Kosmetyczne słodkości cz. 2

powrót

Biochemia

W organizmie człowieka węglowodany stanowią ważne źródło energii, w kosmetykach zaś pełnią głównie rolę środków nawilżających, emulgatorów i modyfikatorów reologii. Wiele z nich traktuje się jako substancje aktywne biologicznie, a specyficzność działania wzrasta w miarę wydłużania się łańcucha cukrowego. Dlatego najbardziej unikalne właściwości fizjologiczne wykazują polisacharydy, ale mniejsze cząsteczki (mono- i oligosacharydy) też są istotne – jako samodzielne jednostki lub składowe fragmenty polisacharydów.
muzyka relaksacyjna bez opłat ZAiKS
Kosmetyczne słodkości cz. 2© Wolfgang Mücke - Fotolia

Polisacharydy

Są substancjami czynnymi wielu roślin; ich aktywność biologiczną wykorzystuje się w lecznictwie i kosmetyce. Na użytek przemysłu kosmetycznego powstają modyfikacje chemiczne tych dużych molekuł, poprawiające ich walory użytkowe do tego stopnia, że często stają się konkurencyjne w stosunku do produktów naturalnych. Dotyczy to przede wszystkim zmniejszania masy cząsteczkowej, dzięki czemu poprawia się zdolność pokonywania barier skórnych i penetracja w warstwy skóry, a co za tym idzie – skuteczność działania.

Gumy roślinne

Są produktami przemiany materii niektórych roślin lub powstają pod wpływem zewnętrznych czynników uszkadzających, np. nacięcia. W połączeniu z wodą tworzą lepkie roztwory, tzw. hydrokoloidy, wykorzystywane w kosmetykach (także w produktach spożywczych) jako wypełniacze i zagęstniki. Nadają wyrobom konsystencję, lepkość, teksturę i łatwość rozprowadzania. Modyfikacje chemiczne poszerzają spektrum wykorzystania gum roślinnych, np. jako składników wygładzających do skóry i włosów lub poprawiających powinowactwo do keratyny (w szamponach do włosów).

Guma arabska (guma akacjowa) – wysuszona wydzielina afrykańskich drzew z rodzaju Acacia, otrzymywana w wyniku zranienia kory i gałęzi. Jest prawie całkowicie rozpuszczalna w podwójnej wagowo masie wody, w związku z czym nie nadaje się do zagęszczania kosmetyków, za to świetnie spełnia rolę stabilizatora emulsji i piany. Wysuszona i oczyszczona guma akacjowa jest jednym z dwóch komponentów nowego składnika przeciwzmarszczkowego – Easyliance™ firmy Soliance (drugim jest naturalny biopolimer produkowany przez mikroorganizm żyjący w symbiozie z korzeniami słonecznika). Preparat tworzy na powierzchni skóry elastyczny liftingujący film, skutecznie redukujący zmarszczki wokół oczu i poprawiający kontur ust.

Guma tragakantowa – zagęszczona wydzielina wypływająca z uszkodzonych pni i gałęzi traganka gumodajnego oraz innych gatunków rodzaju Astragalus. Zawiera polisacharydy, w skład których wchodzą: nierozpuszczalna w wodzie, ale o dużej zdolności pęcznienia basoryna oraz rozpuszczalna tragakantyna. Po połączeniu gumy tragakantowej z wodą powstają kleiste, lepkie roztwory służące jako zagęstniki i stabilizatory emulsji.

Guma drzewa świętojańskiego zwana gumą karob – pochodzi z bielma nasion rośliny Ceratonia siliqua (szarańczyn strąkowy) rosnącej w regionie śródziemnomorskim. Strąki nazywane są „chlebem świętojańskim”, w smaku przypominają kakao i stanowią jego niskotłuszczowy substytut. Guma służy jako substancja zagęszczająca w kosmetykach i produktach spożywczych (E410). Częściowo pęcznieje w zimnej wodzie, a po ogrzaniu do 80ºC tworzy lepki roztwór, który podczas oziębiania jeszcze bardziej zwiększa swoją lepkość. Jest więc szczególnie użyteczna tam, gdzie proces otrzymywania kosmetyku wymaga podwyższonej temperatury.

Guma guar – otrzymywana jest z nasion rośliny Cyamopsis tetragonoloba, przypominającej soję. Jest polimerem mannozy i galaktozy. Pęcznieje w zimnej wodzie, jest wszechstronnie wykorzystywana do tworzenia zawiesin, stabilizowania emulsji i modyfikowania lepkości roztworów.

więcej w Cabines nr 57

dr Elżbieta Kowalska-Wochna
publikacje Cabines 57
do góry | powrót