Woda w organizmie - jej gospodarka i znaczenie

powrót

Fizjologia

Skóra i woda pozostają ze sobą w bardzo ścisłej relacji. Rolą pierwszej z nich jest zapewnianie bariery chroniącej organizm przed zewnętrznymi czynnikami i zapobieganie utracie wody. Woda stanowi bowiem główny składnik ludzkiego ciała – aż 70% całkowitej jego masy. Szacuje się, że brak wody powoduje śmierć w ciągu 2–3 dni. Każdą utratę wody należy więc uzupełnić. Mówi się, że należy wypijać dziennie 2,5 litra, ale ilość ta zależy od wieku, temperatury otoczenia, aktywności fizycznej, tuszy.
Muzyka relaksacyjna bez opłat ZAiKS
Woda w organizmie - jej gospodarka i znaczenie

Woda a homeostaza organizmu

Skóra uczestniczy nie tylko w regulowaniu gospodarki wodnej, ale też w mechanizmach adaptacji do zmian temperatury. Ruch wody w naczyniach skóry jest głównym mechanizmem termoregulacji. U dorosłej osoby woda stanowi około 60% składu ciała. Ta zawartość jest zmienna i zależna od wieku: płód składa się w 97% z wody, noworodek – w 75%, a starsza osoba – w 55%. Krew składa się z wody w ok. 8o%, mózg w ok. 80%, mięśnie w 73%, szkielet w ok. 20%, tkanka tłuszczowa w 35%, a skóra w 70%.

Woda w organizmie podzielona jest na dwie frakcje:

  • woda pozakomórkowa (20%), składa się z wody osocza i wewnątrznaczyniowej (5%) oraz wody śródmiąższowej (15%)
  • woda wewnątrzkomórkowa (40% ciężaru ciała).

Najwięcej wody znajduje się wewnątrz komórek. Pewna jej część zajmuje przestrzeń międzykomórkową, służąc jako rezerwa dla komórek i naczyń krwionośnych. Reszta znajduje się w krwi i w limfie i stale krąży w całym organizmie.

Woda w organizmie pełni wiele funkcji:

  • uczestniczy w wielu reakcjach chemicznych zachodzących w ciele ludzkim
  • zapewnia dostarczanie wielu substancji niezbędnych komórkom
  • umożliwia usuwanie odpadów metabolicznych
  • wspomaga utrzymywanie stałej temperatury wewnątrz ciała

W skórze woda jest elementem niezbędnym do:

  • utrzymania funkcji bariery, którą pełni skóra
  • prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego
  • termoregulacji
  • odżywiania wierzchnich warstw
  • zapewniania spójności keratynocytów i korneocytów.

Rozkład wody w skórze

Naskórek

Rozkład wody w naskórku jest nierównomierny z racji tego, że ta warstwa nie jest unaczyniona. Żywotność i metabolizm keratynocytów zależą od pasywnego przepływu płynu w naczyniach włosowatych brodawek skórnych. Co przekłada się na parowanie wody – przeznaskórkową utratę wody (TEWL – transepidermal water loss).

Nawodnienie stratum corneum nie jest równomierne na całej jej grubości: na powierzchni koncentracja wody wynosi 13% i jest to woda w postaci związanej, w głębi natomiast, w stratum granulosum, znajduje się 70% wody, w znacznej większości w formie wolnej, która miesza się z wodą żywej warstwy naskórka. Na powierzchni znajduje się niewielka frakcja wody, która paruje i wraz z lipidami naskórkowymi oraz lipidami sebum tworzy cienką warstwę emulsji pokrywającej całą skórę. Nawilża ją, zmiękcza i współtworzy ochronny film hydrolipidowy.

Woda z naskórka mocno wpływa na zewnętrzny wygląd skóry: skóra jest gładka i ma jednolitą teksturę, kiedy jest dobrze nawodniona, a wysuszona i swędząca – kiedy jest sucha.

więcej w Cabines nr 61

Stéphane Astié
publikacje Cabines 61
do góry | powrót