Cabines 85grudzień 2016 - styczeń 2017
Oleje z amazońskiej dżungli
powrótDossier
Okazuje się, że człowiek zna dzisiaj lepiej niektóre rejony Księżyca niż Amazonii. Serce bezkresnej dżungli rozciągającej się na pograniczu wenezuelsko-brazylijskim – pomiędzy Rio Negro, Rio Branco, kanałem Casiquiare i górnym Orinoko – porośnięte bujną roślinnością i poprzecinane łańcuchami górskimi do dziś w znacznej części pozostaje nie zbadane.
Jacek Pałkiewicz
Lasy porastające dorzecze Amazonki nazywane są „płucami Ziemi”, gdyż dostarczają ogromnych ilości życiodajnego tlenu, a wchłaniają tony gazów cieplarnianych produkowanych przez współczesnego człowieka. Roślinność puszczy amazońskiej obfituje w gatunki o niezwykłych właściwościach leczniczych, znanych tubylcom od stuleci, a odkrywanych na nowo dla cywilizacji. Jest też źródłem unikalnych surowców kosmetycznych, z których na szczególną uwagę zasługują tłuszcze izolowane z owoców i nasion.
Olej acai (Acai Oil, Acai Berry Oil, Euterpe Oleracea Fruit Oil)
Jagody acai są owocami amazońskiej palmy Euterpe oleracea, lokalnie zwanej palmą „Assai”. Ciemny kolor zawdzięczają dużej zawartości antocyjanów. Indianie Yanomami od wieków konsumowali i czcili ten owoc jako źródło niezwykłej mocy i lek – panaceum na wszystkie dolegliwości. Badania naukowe składu owoców acai rozpoczęto w 2006 roku. Wykryto w nich aż 5 związków z grupy antocyjanidów oraz inne polifenole o szczególnie silnych właściwościach antyoksydacyjnych, najwyższych spośród wszystkich znanych owoców jadalnych. Z tego powodu owoce acai otrzymały miano „superowoc nr 1 na świecie” i szybko przeniknęły do naszego kręgu kulturowego jako modny suplement diety. Olej tłoczony na zimno z jagód acai ma łagodny owocowy smak i jest niezwykłym połączeniem kwasów tłuszczowych, fitosteroli oraz witamin. Zawiera aż 37 kwasów tłuszczowych z grup omega-3, -6 i -9 (głównie oleinowy, palmitynowy, linolowy). Nałożony na skórę szybko się wchłania, skutecznie nawilża, zmiękcza i – jako superantyoksydant – ewidentnie opóźnia oznaki starzenia. Ekstrakty z owoców mają ponadto silne właściwości przeciwzapalne, antyalergiczne i immunostymulujące. Zawierają prawdopodobnie kilkadziesiąt, a może nawet kilkaset związków o interesującej aktywności biologicznej. Są wnikliwie badane, ale już poznane dobrodziejstwa przesądzają o ich wielkiej przydatności dla przemysłu kosmetycznego.
Olej andiroba (Andiroba Oil, Carapa Guaianensis Seed Oil)
Jest to żółtawy olej o gorzkim smaku i lekko orzechowym zapachu, tłoczony z orzechów jednego z największych drzew Amazonii – Carapa guaianensis. Drzewo należy do tej samej rodziny co mahoniowiec i nazywane jest „brazylijskim mahoniem” (brazilian mahogany). Olej ma działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Stosowany jest jako repelent dla owadów żyjących w dżungli amazońskiej. Z tego powodu tubylcy używali go jako paliwo do lamp, a w XIX wieku w Brazylii – także do lamp ulicznych. Współcześnie wytwarza się z niego świece odstraszające owady oraz preparaty do drewna zabezpieczające przed szkodnikami, np. termitami. Dla mieszkańców Amazonii olej stanowi surowiec do wytwarzania mydła o bardzo dobrych właściwościach myjących, leczącego choroby skóry i rany po ukąszeniach owadów. Wkrapiany do ucha zwalcza infekcje. Olej andiroba jest bogatym źródłem NNKT, w tym kwasów: oleinowego, palmitynowego, stearynowego i linolowego, co nadaje mu szczególne właściwości nawilżające i regenerujące skórę. Przemysł kosmetyczny stosuje go w produktach do higieny osobistej, do twarzy i całego ciała, przeciwzmarszczkowych, przeciwtrądzikowych i pielęgnujących włosy. Aplikowany bezpośrednio na skórę jako czysty olej daje dobre wyniki w leczeniu łuszczycy i rozjaśnianiu przebarwień. Intensyfikuje lipolizę, dzięki czemu znajduje zastosowanie w preparatach termomodelujących i antycellulitowych. Analiza chemiczna oleju andiroba wykazała dużą zawartość limonoidów, składników charakterystycznych dla owoców cytrusowych. Związki te poprawiają krążenie krwi, szybko likwidują obrzęki i bóle pourazowe. Wykorzystują to sportowcy do nacierania mięśni przy stłuczeniach i siniakach (m.in. piłkarze brazylijscy).
Olej babassu (Babassu Oil, Orbignya Oleifera Seed Oil, Orbignya Cohune Seed Oil)
Wytłaczany jest z nasion palmy atalia (Attalea speciosa), zwanej przez tubylców palmą „Cohune”. W jego składzie występuje ok. 70% tłuszczów, z czego najwięcej stanowią kwasy: laurynowy (50%) i mirystynowy (20%). Jest to skład bardzo zbliżony do oleju kokosowego, podobnie jak i właściwości. Z tego względu oleje te mogą być stosowane zamiennie, zarówno do celów spożywczych, jak i kosmetycznych. Olej babassu ma postać miękkiego masła, które topi się w kontakcie ze skórą, dzięki czemu ma świetną rozsmarowywalność i wchłanialność. Jest skutecznym emolientem, nawilża (przez hamowanie TEWL), działa promieniochronnie. Polecany jest do skór wymagających. Wykorzystywany jest w produkcji kremów, kosmetyków do opalania, szminek, mydeł i szamponów. Mydła łatwo się pienią i mają cenne właściwości pielęgnacyjne. Może być stosowany bezpośrednio na skórę jako balsam nawilżający oraz do masażu. Mieszanina oleju babassu i oleju kokosowego została zastosowana jako biopaliwo do jednego z silników boeinga 747 w badaniach sponsorowanych przez Virgin Atlantic Airways w lutym 2008 roku.
Piśmiennictwo:
Jurkowska S., Tezaurus. Substancje
czynne wykorzystywane w kosmetykach,
Ekoprzem. Dąbrowa Górnicza 2005
Żynda M., W świecie maseł, Świat Przemysłu
Kosmetycznego 1, 2011: 36-37
www.biotechnologia.pl
www.cp.poznan.pl/nowosci.php
www.naukadlazdrowia.pl
http://pl.wikipedia.org
W artykule wykorzystano też oferty handlowe producentów olejów oraz doniesienia prasowe.
więcej w Cabines nr 47
dr Elżbieta Kowalska-Wochna
Jacek Pałkiewicz
Lasy porastające dorzecze Amazonki nazywane są „płucami Ziemi”, gdyż dostarczają ogromnych ilości życiodajnego tlenu, a wchłaniają tony gazów cieplarnianych produkowanych przez współczesnego człowieka. Roślinność puszczy amazońskiej obfituje w gatunki o niezwykłych właściwościach leczniczych, znanych tubylcom od stuleci, a odkrywanych na nowo dla cywilizacji. Jest też źródłem unikalnych surowców kosmetycznych, z których na szczególną uwagę zasługują tłuszcze izolowane z owoców i nasion.
Olej acai (Acai Oil, Acai Berry Oil, Euterpe Oleracea Fruit Oil)
Jagody acai są owocami amazońskiej palmy Euterpe oleracea, lokalnie zwanej palmą „Assai”. Ciemny kolor zawdzięczają dużej zawartości antocyjanów. Indianie Yanomami od wieków konsumowali i czcili ten owoc jako źródło niezwykłej mocy i lek – panaceum na wszystkie dolegliwości. Badania naukowe składu owoców acai rozpoczęto w 2006 roku. Wykryto w nich aż 5 związków z grupy antocyjanidów oraz inne polifenole o szczególnie silnych właściwościach antyoksydacyjnych, najwyższych spośród wszystkich znanych owoców jadalnych. Z tego powodu owoce acai otrzymały miano „superowoc nr 1 na świecie” i szybko przeniknęły do naszego kręgu kulturowego jako modny suplement diety. Olej tłoczony na zimno z jagód acai ma łagodny owocowy smak i jest niezwykłym połączeniem kwasów tłuszczowych, fitosteroli oraz witamin. Zawiera aż 37 kwasów tłuszczowych z grup omega-3, -6 i -9 (głównie oleinowy, palmitynowy, linolowy). Nałożony na skórę szybko się wchłania, skutecznie nawilża, zmiękcza i – jako superantyoksydant – ewidentnie opóźnia oznaki starzenia. Ekstrakty z owoców mają ponadto silne właściwości przeciwzapalne, antyalergiczne i immunostymulujące. Zawierają prawdopodobnie kilkadziesiąt, a może nawet kilkaset związków o interesującej aktywności biologicznej. Są wnikliwie badane, ale już poznane dobrodziejstwa przesądzają o ich wielkiej przydatności dla przemysłu kosmetycznego.
Olej andiroba (Andiroba Oil, Carapa Guaianensis Seed Oil)
Jest to żółtawy olej o gorzkim smaku i lekko orzechowym zapachu, tłoczony z orzechów jednego z największych drzew Amazonii – Carapa guaianensis. Drzewo należy do tej samej rodziny co mahoniowiec i nazywane jest „brazylijskim mahoniem” (brazilian mahogany). Olej ma działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Stosowany jest jako repelent dla owadów żyjących w dżungli amazońskiej. Z tego powodu tubylcy używali go jako paliwo do lamp, a w XIX wieku w Brazylii – także do lamp ulicznych. Współcześnie wytwarza się z niego świece odstraszające owady oraz preparaty do drewna zabezpieczające przed szkodnikami, np. termitami. Dla mieszkańców Amazonii olej stanowi surowiec do wytwarzania mydła o bardzo dobrych właściwościach myjących, leczącego choroby skóry i rany po ukąszeniach owadów. Wkrapiany do ucha zwalcza infekcje. Olej andiroba jest bogatym źródłem NNKT, w tym kwasów: oleinowego, palmitynowego, stearynowego i linolowego, co nadaje mu szczególne właściwości nawilżające i regenerujące skórę. Przemysł kosmetyczny stosuje go w produktach do higieny osobistej, do twarzy i całego ciała, przeciwzmarszczkowych, przeciwtrądzikowych i pielęgnujących włosy. Aplikowany bezpośrednio na skórę jako czysty olej daje dobre wyniki w leczeniu łuszczycy i rozjaśnianiu przebarwień. Intensyfikuje lipolizę, dzięki czemu znajduje zastosowanie w preparatach termomodelujących i antycellulitowych. Analiza chemiczna oleju andiroba wykazała dużą zawartość limonoidów, składników charakterystycznych dla owoców cytrusowych. Związki te poprawiają krążenie krwi, szybko likwidują obrzęki i bóle pourazowe. Wykorzystują to sportowcy do nacierania mięśni przy stłuczeniach i siniakach (m.in. piłkarze brazylijscy).
Olej babassu (Babassu Oil, Orbignya Oleifera Seed Oil, Orbignya Cohune Seed Oil)
Wytłaczany jest z nasion palmy atalia (Attalea speciosa), zwanej przez tubylców palmą „Cohune”. W jego składzie występuje ok. 70% tłuszczów, z czego najwięcej stanowią kwasy: laurynowy (50%) i mirystynowy (20%). Jest to skład bardzo zbliżony do oleju kokosowego, podobnie jak i właściwości. Z tego względu oleje te mogą być stosowane zamiennie, zarówno do celów spożywczych, jak i kosmetycznych. Olej babassu ma postać miękkiego masła, które topi się w kontakcie ze skórą, dzięki czemu ma świetną rozsmarowywalność i wchłanialność. Jest skutecznym emolientem, nawilża (przez hamowanie TEWL), działa promieniochronnie. Polecany jest do skór wymagających. Wykorzystywany jest w produkcji kremów, kosmetyków do opalania, szminek, mydeł i szamponów. Mydła łatwo się pienią i mają cenne właściwości pielęgnacyjne. Może być stosowany bezpośrednio na skórę jako balsam nawilżający oraz do masażu. Mieszanina oleju babassu i oleju kokosowego została zastosowana jako biopaliwo do jednego z silników boeinga 747 w badaniach sponsorowanych przez Virgin Atlantic Airways w lutym 2008 roku.
Piśmiennictwo:
Jurkowska S., Tezaurus. Substancje
czynne wykorzystywane w kosmetykach,
Ekoprzem. Dąbrowa Górnicza 2005
Żynda M., W świecie maseł, Świat Przemysłu
Kosmetycznego 1, 2011: 36-37
www.biotechnologia.pl
www.cp.poznan.pl/nowosci.php
www.naukadlazdrowia.pl
http://pl.wikipedia.org
W artykule wykorzystano też oferty handlowe producentów olejów oraz doniesienia prasowe.
więcej w Cabines nr 47
dr Elżbieta Kowalska-Wochna
