Zastrzegaj, patentuj i zyskuj! - Ochrona innowacyjnych rozwiązań w branży kosmetycznej

Rewelacyjna nowa formuła…

O sukcesie produktu kosmetycznego w sposób szczególny decyduje innowacyjna receptura i unikalne opakowanie. Współczesne produkty kosmetyczne to coraz częściej produkty zaawansowanej technologii. Jeden produkt kosmetyczny niejednokrotnie łączy w sobie szereg innowacyjnych rozwiązań, będących wynikiem wieloletnich prac rozwojowych i badań setek naukowców. W tej branży ochrona receptur i technologii stanowi zatem szczególnie istotny element strategii działania firmy i niejednokrotnie decyduje o sukcesie rynkowym. Sztuką jest wpaść na pomysł, jednak samo odkrycie nie może zostać opatentowane, a wynalezienie innowacyjnego rozwiązania to dopiero początek drogi. Trzeba swój pomysł umieć dobrze ochronić, by móc czerpać z niego zyski. Postęp technologiczny sprawia, że coraz więcej rozwiązań zostało już ujawnionych lub opatentowanych i znacznie trudniej o przełomowe odkrycia także w kosmetologii. Prace badawczo-rozwojowe stają się tym bardziej złożone i szczegółowe. Pracom nad nowym produktem kosmetycznym towarzyszą współcześnie także poszukiwania w krajowych i międzynarodowych bazach danych i literaturze oraz badania patentowe mające na celu wyznaczanie kierunków badawczych oraz weryfikację, czy odkryte rozwiązanie ma charakter innowacyjny – nadaje się do opatentowania lub czy nie narusza praw osób trzecich.

O wynalazku mówimy, gdy rozwiązanie:

• jest nowe, czyli rozwiązanie takie do tej pory nie istniało;
• charakteryzuje się odpowiednim poziomem wynalazczym, czyli nie jest oczywiste;
• ma zastosowanie przemysłowe, czyli nadaje się do produkcji i dystrybucji.

Niestety, częstym błędem, który uniemożliwia uzyskanie patentu, jest publiczne ujawnienie wynalazku przed jego zgłoszeniem do ochrony, np. prezentacja na wystawie czy konferencji, publikacja wyników badań, rozpoczęcie produkcji, umieszczenie informacji na stronie internetowej albo niesprawdzenie, czy takie rozwiązanie już gdzieś istnieje.

Ochrona patentowa ma charakter terytorialny. Podejmując decyzję o ochronie wynalazku, należy zatem określić, gdzie nasz wynalazek ma być prawnie chroniony, co powinno wynikać ze strategii firmy. Należy wziąć pod uwagę między innymi:

• główne rynki zbytu,
• działania konkurencji na danym rynku,
• lokalizację produkcji,
• koszty ochrony patentowej,
• dostępny budżet,
• możliwość egzekwowania praw z patentu w danym kraju.

Procedura uzyskania patentu trwa najczęściej kilka lat, jednak już od daty zgłoszenia wynalazek korzysta z tymczasowej ochrony. Patenty na wynalazki udzielane są na okres dwudziestu lat. Utrzymanie patentów w mocy wymaga wnoszenia corocznych opłat. Koszty uzyskania i utrzymania ochrony patentowej zależne są od zakresu i zasięgu ochrony patentowej i wahać się mogą od kilkunastu do kilkuset tysięcy złotych. Nie każdy wynalazek musi być chroniony patentem. Czasem receptura produktu kosmetycznego może być chroniona jako tajemnica przedsiębiorstwa w ramach ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jeśli jednak jesteśmy w posiadaniu rozwiązania o dużej atrakcyjności rynkowej, wówczas uzyskanie ochrony patentowej jest korzystniejsze. W istocie ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa (know- -how) oraz ochrona patentowa mogą się wzajemnie uzupełniać i najczęściej stosowane są przez przedsiębiorstwa jako formy komplementarne. Jeśli prace nad wynalazkiem prowadzone są w zespole, ważne jest także, aby podpisać umowę o poufności, w przeciwnym razie osoba, która pierwsza dokona zgłoszenia patentowego, może uzyskać prawo wyłączne. Warto też stworzyć w przedsiębiorstwie regulamin wynalazczy, który jasno określi prawa przysługujące pracownikom (twórcom wynalazków) oraz pracodawcy.