Manicure - zabieg godny uwagi

Anatomia paznokci

Paznokcie, podobnie jak włosy, stanowią jeden z tzw. przydatków skóry. Składają się ze stwardniałej keratyny (twardszej niż ta tworząca włosy), skleroproteiny w formie twardej płytki rogowej, przezroczystej, lekko wypukłej, o różowawej barwie. Ich zadaniem jest ochrona końców palców dłoni i stóp, ułatwienie chwytania drobnych przedmiotów i udział w odbieraniu bodźców dotykowych.

Paznokcie składają się z czterech części:

Płytka paznokcia

Ta twarda płytka składa się z trzech warstw keratyny. Jedną z jej części jest korzeń ukryty pod obrąbkiem naskórkowym. Staje się on stopniowo coraz cieńszy, by wsunąć się u podstawy paznokcia w zagłębienie naskórka nazywane rowkiem paznokciowym. Korzeń opiera się na macierzy, z której wyrasta. Blaszka rogowa, która stanowi widoczną część paznokcia, składa się z trzech części:

• półksiężycowatego obłączka w jasnym kolorze – jest on przednią, widoczną częścią macierzy;
• strefy różowej, która wchodzi w boczne rowki otoczone tkanką okołopaznokciową;
• wolnego brzegu będącego skrajną częścią paznokcia, która nie przylega do łożyska. Jest on grubszy niż w okolicy korzenia, ponieważ gromadzą się tu komórki keratyny.

Łożysko paznokcia

Jest to część paznokcia, do której przylega płytka paznokciowa. Składa się z naczyń krwionośnych dostarczających substancje odżywcze niezbędne do wzrostu paznokci. Komórki łożyska ciągną się przez warstwę rogową (tak zwane hyponychium), czyli skórę znajdującą się pod wolnym brzegiem paznokcia.

Macierz paznokcia

Stanowi ona część twórczą paznokcia i wyrasta bezpośrednio z podstawy. Zawiera nerwy, naczynia krwionośne i limfatyczne, które produkują komórki paznokcia oraz kontrolują prędkość jego wzrostu. To tutaj formuje się widoczna część paznokcia. Jeśli macierz jest uszkodzona, kształt paznokci jest zdeformowany i nieregularny.

Wał paznokcia i skórki

Jest to poduszeczka skóry znajdująca się u podstawy paznokcia; rozciąga się od bocznych fałdów do płytki paznokcia. Skórki wychodzą z rogowej warstwy naskórka i rozciągają się na płytkę paznokciową. Keratyna tworząca warstwę rogową paznokci jest bogata w siarkę, cystynę (aminokwas siarkowy) i argininę. Paznokcie składają się także z wody, lipidów (cholesterol, kwasy tłuszczowe), wapnia (główny składnik mineralny paznokci), żelaza i fosforu.

Z fizjologicznego punktu widzenia…

Grubość paznokcia wynosi około 0,5–1 mm; paznokcie u nóg są nieco grubsze. Wzrost paznokci jest ciągły (około 1 mm na tydzień); odnawiają się całkowicie w ciągu 6 miesięcy (dłonie) i 1 roku (stopy). W przeciwieństwie do skóry paznokieć nie łuszczy się. Jego wzrost postępuje od macierzy ku wolnemu brzegowi z prędkością różną u różnych osób. Paznokcie dzieci są delikatne i przezroczyste, w późniejszym wieku stają się grubsze, twardsze, natomiast u osób starszych rosną wolniej, tracą swą przejrzystość, stają się szarawe i kruche. Obłączek się zmniejsza, paznokieć deformuje się i pokrywa prążkami.

Paznokcie są delikatne

Wygląd paznokci odzwierciedla ogólny stan zdrowia. Paznokcie zdrowego człowieka są gładkie, różowe, wypukłe i błyszczące. Zaburzenia ich wzrostu lub rozmaite zniekształcenia mogą stanowić informację o problemach dotyczących całego organizmu, ale też o zwykłych drobnych uszkodzeniach paznokcia w wyniku np. długiego kontaktu z wodą, detergentami, urazu, błędów w pielęgnacji... Te czynniki osłabiają paznokcie i przyspieszają ich starzenie. Płytka staje się cienka, pokryta wgłębieniami i prążkami, paznokcie są łamliwe, rozdwajają się i kruszą. Żeby wykonywać zawód manikiurzystki bez ryzyka, należy znać objawy głównych chorób paznokci i w razie potrzeby skierować klientkę do lekarza, by uniknąć powikłań wywołanych zabiegami. Wyróżniamy cztery grupy schorzeń paznokci: związane z deformacjami płytki, zmianami na jej powierzchni, zmianami koloru oraz wywołane zakażeniem (tabela). W każdym przypadku pierwsza zasada brzmi: jeśli paznokieć (lub skóra wokół niego) wykazuje oznaki podrażnienia, zakażenia, rany lub opuchnięcia, nie należy przeprowadzać na nim żadnych zabiegów, lecz zalecić klientce konsultację lekarską. Zapalenie charakteryzuje się zaczerwienieniem i bolesnością, zakażenie – obecnością ropy; często te dwie rzeczy idą ze sobą z parze. Wszelkie niepokojące objawy: nadmierna kruchość, miękkość, utrata grubości, odklejanie płytki, deformacje, fałdy, pęknięcia i zmiana koloru wymagają określenia przyczyny.