Znane i mniej znane „eliksiry młodości” cz.3

Nawilżanie

Dla zachowania młodego wyglądu i jędrności skóry niezbędne jest odpowiednie jej nawilżenie. Najskuteczniejsze sposoby ograniczenia transdermalnej ucieczki wody to: tworzenie na powierzchni skóry warstw okluzyjnych, uszczelnianie warstwy rogowej naskórka przez składniki wbudowujące się w jej struktury oraz wprowadzanie w głąb skóry substancji hydrofilowych. Bardzo ważne jest też nawilżanie skóry od wewnątrz przez picie odpowiedniej ilości płynów. Do składników nawilżających skórę zaliczamy wielkocząsteczkowe hydrolizaty protein, kwas hialuronowy, glicerynę, glikole, mocznik, sole kwasu mlekowego, aminokwasy, a także substancje lipidowe: oleje roślinne, woski, sterole, ceramidy, alkohole, kwasy tłuszczowe (głównie nienasycone).

Wielką furorę w kosmetyce i medycynie estetycznej robi kwas hialuronowy (HA – hyaluronic acid). W kremach kosmetycznych zachowuje się jak gąbka penetrująca głębokie warstwy skóry, która wchłania wodę i po spęcznieniu, wypycha zmarszczki od spodu. Jest substancją silnie higroskopijną – jedna jego cząsteczka może związać aż 6 litrów wody. W zabiegach mezoterapii kwas hialuronowy służy do poprawiania konturów twarzy oraz wypełniania bruzd i zmarszczek. Uzupełnieniem kuracji może być przyjmowanie doustne HA w formie kapsułek. Jest też dodawany do kosmetyków jako humektant zapobiegający ich wysychaniu. Poważnym problemem, z jakim musieli zmierzyć się naukowcy, był rozmiar cząsteczki HA – zbyt duży, aby swobodnie przenikała przez skórę lub była wchłaniana do jelita cienkiego, a potem do krwiobiegu w kuracjach doustnych. Trudność pokonano dzięki opracowaniu specjalnej technologii tworzenia produktów niskomolekularnych, która pozwoliła zmniejszyć masę cząsteczkową kwasu hialuronowego z ok. 1,5 miliona do ok. 5 tysięcy daltonów.

W kosmetykach często wykorzystuje się także nawilżające właściwości składników roślinnych. Niewątpliwie prym wiodą tu algi morskie. Jednym z interesujących nowych surowców jest storczyk męski (Orchis mascula), roślina długowieczna, zdolna do magazynowania wody. Preparaty z wyciągami ze storczyka pomagają cerze dojrzałej, zwłaszcza w okresie menopauzalnym, kiedy to gwałtownie spada poziom nawilżenia i pogarsza się jędrność skóry. Zapobiegają także powstawaniu plam starczych (age spots). Ekstrakty pozyskuje się specjalnie opracowaną metodą biotechnologiczną, a to ze względu na fakt, że storczyk męski zagrożony jest wyginięciem.

Nowatorskim i jeszcze słabo poznanym podejściem do nawilżenia skóry są akwaporyny, specjalne kanały w błonach komórkowych (także w komórkach skóry) służące do przepływu wody. Odkrycie akwaporyn zostało nagrodzone Nagrodą Nobla w 2003 roku (przez wiele lat uważano, że transport wody w komórkach odbywa się wyłącznie drogą prostej dyfuzji). Od 2002 roku akwaporynami interesuje się kosmetologia. Odkryto substancje, które mogą stymulować powstawanie akwaporyn w komórkach skóry i w ten sposób poprawiać ich nawilżenie. Należą do nich: kofeina, kinetyna, zielona herbata, mentol, olejek z drzewa herbacianego, ginsenozydy z żeń-szenia, witamina B3 (niacynamid), witamina A (kwas retinowy), wyciąg z Ajuga turkestanica i inne. Intensywne badania akwaporyn prowadzone są w ośrodkach uniwersyteckich i w laboratoriach koncernów kosmetycznych. Być może ich wyniki doprowadzą do zmiany metod nawilżania skóry.

Komórki macierzyste (stem cells)

Są obecnie przedmiotem badań działu nauk biomedycznych, jakim jest medycyna regeneracyjna. W dosłownym tłumaczeniu są to „komórki pnia”. Mają niezwykłe właściwości, które próbuje wykorzystać nowoczesna kosmetologia przeciwstarzeniowa:

• zdolność do nieograniczonej liczby podziałów, a tym samym do nieustannej regeneracji,
• zdolność do różnicowania się w dowolne typy tkanek.

Źródła:

1. Portale internetowe: www.biotechnologia.pl, www.estemedia.pl, www.kenayag.com.pl, www.doz.pl, www.pinezka.pl
2. Materiały informacyjne firm wymienionych w artykule
3. Medycyna Estetyczna i Anti-Aging 3, 2007:32-35
4. ibid. 1, 2009:54-56
5. Pol.J.Cosmetol.12(1), 2009:38-49