Znane i mniej znane - „eliksiry młodości” cz.1

Ktoś kiedyś powiedział, że piękna twarz jest paszportem. To nieprawda; jest wizą, której ważność upływa bardzo szybko. - Julie Burchill

Aby sprostać oczekiwaniom rynku, w laboratoriach kosmetycznych nieprzerwanie trwają poszukiwania nowych, coraz bardziej wyrafinowanych sposobów na spowolnienie zegara biologicznego. Zastosowanie najnowszych technik pozwala naukowcom wnikać w molekularne tajemnice komórek skóry i aktywować w nich odbudowę słabnących z wiekiem funkcji. Główne kierunki działania odmładzającego to: walka z wolnymi rodnikami i skutkami fotostarzenia skóry, stymulowanie jej regeneracji funkcjonalnej i strukturalnej oraz zapewnienie właściwego poziomu nawilżenia.

Antyoksydanty

Są to substancje chroniące organizm przed skutkami stresu oksydacyjnego, kiedy to w komórkach gromadzą się duże ilości wolnych rodników. Zadaniem związków przeciwutleniających jest neutralizowanie tych wysoce reaktywnych cząsteczek, co zapobiega uszkodzeniom komórek oraz przedwczesnemu starzeniu się skóry. Czynnikami sprzyjającymi procesom oksydacyjnym w skórze, a zarazem przyspieszającymi pojawianie się w niej oznak starzenia są zanieczyszczenie środowiska, dym tytoniowy, stres oraz długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV. Antyutleniacze dodaje się do preparatów kosmetycznych także w celu ich ochrony przed czynnikami zewnętrznymi: światłem, temperaturą, tlenem z powietrza. Jako zabezpieczenie wyrobu mogą występować w małych stężeniach. Do ochrony skóry potrzebne są stężenia wyższe.

Antyoksydanty możemy podzielić na:

• naturalne (występują w roślinach, w organizmach i ludzi)
• syntetyczne
• związki o działaniu synergicznym.

Naturalnymi wymiataczami wolnych rodników, powszechnie stosowanymi w kosmetykach, są flawonoidy. Związki te mogą działać samodzielnie, ale ich siła antyoksydacyjna wzrasta w połączeniach z innymi substancjami o podobnych właściwościach, np. kwercetyna lub rutyna w kompleksach z witaminą C. Obecność flawonoidów korzystnie wpływa tu na stabilność kwasu askorbinowego i czyni go lepiej przyswajalnym dla skóry. Bardzo pożądane są też połączenia witamin E i C, które wykazują synergizm antyoksydacyjny na granicy faz woda – olej. Efekt dopełniający obserwujemy również w wieloskładnikowych mieszaninach polifenoli roślinnych, do których zaliczamy wspomniane wcześniej flawonoidy oraz katechiny, antocyjany i kwasy fenolowe. Wzajemne uzupełnianie się działania tych związków pozwala na stosowanie mniejszych stężeń składników przy dużej skuteczności antyrodnikowej.

Nowością jest dodawanie do kosmetyków enzymów antyutleniających, takich jak:

• dysmutaza nadtlenkowa (SOD), której naturalnymi źródłami są drożdże, niektóre bakterie morskie, melon, herbata Rooibos,
• peroksydaza glutationowa wydzielana z ziaren kopru. Najbardziej popularnymi egzogennymi antyoksydantami stosowanymi w kosmetykach anti-aging są: witaminy (E, C, A), koenzym Q10, kwas liponowy oraz wyciągi z herbaty. Lista odkrywanych antyoksydantów ciągle się wydłuża. Pojawiły się na niej takie rośliny jak: traganek, tarczyca bajkalska, agrest indyjski, granaty i wiele innych.

Witamina E

W skład witaminy E wchodzi 8 związków (4 tokoferole i 4 tokotrienole). Największą aktywność odmładzającą mają ich mieszaniny, ponieważ uzupełniają się w działaniu. Wszystkie formy witaminy E dobrze rozpuszczają się w lipidach, dlatego łatwo wnikają w skórę. W kosmetykach witamina E występuje najczęściej jako pochodna estrowa – octan alfa-tokoferolu (tocopheryl acetate) – najbardziej odporna na działanie czynników zewnętrznych.

Witamina C

Aktywność biologiczną wykazuje tylko kwas L-askorbinowy. Jest rozpuszczalny w wodzie, a więc nie ma zdolności przenikania przez barierę skórną. Jest też bardzo wrażliwy na działanie czynników zewnętrznych, łatwo ulega utlenieniu i traci swoją aktywność. Dopiero w ostatnich latach udało się firmom kosmetycznym rozwiązać te problemy przez lipofilizację, czyli dołączenie do kwasu askorbinowego długołańcuchowych reszt kwasów tłuszczowych (palmitynian L-askorbylu – ascorbyl palmitate) oraz przez zastosowanie lipidowych systemów nośnikowych (liposomów, nanosomów, mikrokapsułek), które umożliwiają przenikanie witaminy C w głąb naskórka, bez utraty aktywności.