Wypalenie zawodowe w pracy kosmetyczki

Myślę, że niejedna z nas odczuła to choć raz w swoim krótszym lub dłuższym życiu zawodowym. I to właśnie są objawy, które mogą prowadzić do wypalenia zawodowego. Jest to bardzo częste zjawisko w ostatnim czasie i dotyczy coraz młodszych osób. Najczęściej występuje – o dziwo – u osób bardzo silnie zmotywowanych, ambitnych i dobrze wykonujących swoją pracę. W pracy kosmetyczki wypalenie zawodowe może się pojawić dość szybko, gdyż pracujemy z dużą liczbą klientek i klientów, którzy mają w stosunku do nas wysokie oczekiwania. Kosmetyczka postrzegana jest jako ekspert w swojej dziedzinie, dlatego cały czas powinna pogłębiać swoją wiedzę, tak aby była ona na najwyższym poziomie. Powinna brać udział w różnego rodzaju kursach doskonalących umiejętności, gdyż rynek cały czas „zalewany” jest nowymi rodzajami zabiegów oraz specjalistycznym sprzętem. Wreszcie traktowana jest przez wielu klientów jak psycholog wysłuchujący problemów dnia codziennego innych osób. Musimy być cierpliwe, uśmiechnięte i przede wszystkim słuchać. Często wracając do domu, nie mamy już siły na własne zmagania z życiem codziennym. Nie potrafimy nabrać dystansu do problemów innych osób. Dlatego właśnie na nas ciąży odpowiedzialność bycia prawie perfekcyjnymi, autorytetami dla tych, którzy zjawiają się w naszym gabinecie. Czy jest możliwe, aby mimo tych obciążeń nadal radośnie funkcjonować w pracy i czuć się w pełni usatysfakcjonowanymi? Czy możemy zapobiec wypaleniu zawodowemu? Jak sobie z nim radzić? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule, ale zacznijmy od początku...

Czym jest wypalenie zawodowe

W 1974 roku amerykański psychoanalityk Herbert J. Freudenberger po raz pierwszy opisał zjawisko wypalenia zawodowego. Jest ono definiowane jako „jedna z możliwych odpowiedzi jednostki na chroniczny stres związany z działalnością zawodową, który objawia się stanem wyczerpania cielesnego, duchowego lub uczuciowego”. Najczęściej pojawia się w zawodach, w których występuje ciągły kontakt z innymi ludźmi, wymagających zaangażowania emocjonalnego na wysokim poziomie. Mogą pojawiać się tu różne składowe:

• zmęczenie emocjonalne oraz psychofizyczne, na które składać się mogą problemy gastryczne, ciągłe przeziębienia, bóle głowy oraz bezsenność (jeden z najczęstszych objawów) lub pojawianie się snów o tematyce związanej z pracą;
• obniżenie oceny swoich możliwości (własnych dokonań) przejawiające się niezadowoleniem z własnej pracy, własnej osoby, brakiem wiary w efekty pracy; to może prowadzić do zachowań agresywnych w stosunku do współpracowników oraz klientów, jak również do skrajnej ucieczki typu nieobecność w pracy;
• uprzedmiotowienie klienta lub osób, z którymi się pracuje – inaczej zwane depersonalizacją, czyli traktowanie innych w sposób cyniczny, pozwalające na zmniejszenie zaangażowania w relacje z drugą osobą.

Symptomy wypalenia zawodowego

Zanim wypalenie zawodowe zagości na dobre w naszym życiu, pojawiają się pewne symptomy, które mogą świadczyć o jego nadejściu. Wczesne zrozumienie tego, co się z nami dzieje, może umożliwić podjęcie kroków pozwalających zahamować zbliżający się kryzys. Oczywiście przedstawione poniżej symptomy nie będą jednoznaczne dla każdej osoby, gdyż każdy wypala się w inny sposób i z innych powodów.

Poniżej prezentuję różnego rodzaju symptomy: fizyczne, psychiczne, rodzinne, społeczne oraz te związane stricte z pracą:

• wyczerpanie fizyczne: ciągłe zmęczenie bez przyczyny;
• utrata wagi i apetytu;
• bezsenność lub sny o tematyce związanej z pracą;
• migrenowe bóle głowy;
• napięcia mięśniowe;
• niestabilność emocjonalna (skrajne zachowania): nerwowość, rozdrażnienie lub całkowita obojętność;
• brak entuzjazmu, nawet wobec pochwały;
• zwlekanie z wykonaniem pracy;
• zabieranie pracy do domu, co ma wpływ na nasze życie rodzinne;
• przenoszenie złego nastroju do domu;
• dystans do kolegów z pracy oraz klientów;
• podejmowanie najprostszych decyzji staje się udręką i dużym wysiłkiem;
• obwinianie siebie za wyniki pracy swoje i innych;
• mechaniczne wykonywanie powierzonych zadań;
• brak cierpliwości dla klientów i okazywanie niechęci w stosunku do nich;
• uzależnienia – nadmiar środków uspokajających, alkoholu i nikotyny oraz wiara, że pomogą nam się wyciszyć i przyniosą ukojenie;
• postrzeganie życia codziennego jako zbyt trudnego do przejścia, monotonnego, ponurego i ciężkiego;
• poczucie osamotnienia;
• narastanie konfliktów w życiu prywatnym – wynajdywanie ciągłych powodów do kłótni z partnerem czy rodziną;
• wykonywanie swojej pracy „po łebkach”.

Powyżej przedstawione zachowania są jednymi z wielu przykładów tego, w jaki sposób człowiek może odczuć symptomy wypalenia zawodowego.

Bibliografia:

Garry Hornby, Carol Holl (2005), Jak sobie radzić ze stresem.
Pascale Blanc, Jan de Jong, Wimar Schaufeli (2003), Stres zawodowy a zdrowie pracownika.
Fengler Jorg (2000), Pomaganie męczy.
Jedynak Andrzej (1992), Jak sobie radzić z syndromem wypalenia. Gestalt.