Kiedy skóra dzwoni na alarm

Skóra wrażliwa – charakterystyka

Jest to skóra, która mimo iż w badaniu klinicznym nie wykazuje żadnych nieprawidłowości, reaguje silnie na wewnętrzne lub zewnętrzne czynniki agresywne. Dlatego określa się ją również mianem „nadreaktywnej”. Szacuje się, że problem z nadwrażliwą cerą ma aż 60% kobiet i 40% mężczyzn, niezależnie od typu skóry i wieku, choć osoby o cerze jasnej wydają się bardziej predysponowane. Nasilenie nadwrażliwości rzadko jest stałe; zmienia się w ciągu kilku dni, miesięcy lub w zależności od pory roku.

Skąd się bierze wrażliwość skóry?

Skóra to olbrzymia powierzchnia, która ma styczność z zewnętrznymi czynnikami. Jest organem jednego z pięciu zmysłów – dotyku. Znajdują się w niej zakończenia nerwowe, za pośrednictwem których odczuwamy różne bodźce, działające na skórę z zewnątrz i od wewnątrz. Zdarza się, że reakcja skóry jest nadmierna w stosunku do nasilenia bodźca, który ją wywołuje. Na przykład pojawia się stan zapalny, mimo że nie było prawdziwego zagrożenia fizycznego ani chemicznego. Wrażliwa skóra ma więc obniżony próg tolerancji, co oznacza, że reaguje niewspółmiernie do nasilenia bodźców, które w normalnych warunkach nie powodują podrażnienia.

Mechanizmy odpowiedzialne za obniżenie progu tolerancji skóry:

• osłabienie funkcji ochronnej naskórka. Pod wpływem powtarzających się kontaktów z czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi ochrona, jaką zapewnia warstwa rogowa, staje się niewystarczająca, skóco sprzyja wysychaniu skóry i wnikaniu w nią substancji potencjalnie drażniących.
• zaburzenia naczyniowe. Skóra wykorzystuje swój system naczyń krwionośnych do walki z różnymi typami zagrożeń, w wyniku czego naczynia mogą stawać się kruche i poszerzone, co sprzyja powstawaniu rumienia. Takie osłabione naczynia są bardziej przepuszczalne i uwalniają serum do tkanek. Serum zawiera zaś komórki mogące inicjować stan zapalny (histamina, wolne rodniki, neutrofile).
• pogłębienie stanu zapalnego. Owe komórki prowokują też uwalnianie neuroprzekaźników, co powoduje ból (szczypanie, ściągnięcie skóry, pieczenie). Substancja P (specyficzny neuroprzekaźnik sensoryczny) lub mediatory immunologiczne i zapalne w skórze pogłębiają podrażnienie.

Identyfikacja cery wrażliwej

Wrażliwość skóry objawia się subiektywnymi odczuciami, takimi jak szczypanie, ściągnięcie, zaczerwienienie, pieczenie... Mogą temu towarzyszyć objawy bardziej obiektywne: suchość skóry, rumień, lekkie złuszczanie naskórka, małe naczynka krwionośne widoczne pod skórą. W stadium bardziej zaawansowanym wrażliwość skóry przechodzi w kuperozę (rumień spowodowany rozszerzeniem i pękaniem naczynek, tzw. pajączki), trądzik różowaty (trwały silny rumień policzków) lub łojotok (czerwone łuszczące się plamy, które stopniowo zmieniają się w tłuste, łuszczące się plamy o żółtawym zabarwieniu). Takie objawy wymagają pomocy specjalisty.