Produkty i zabiegi wybielające

Melanogeneza

Melanogeneza jest to biologiczny proces odpowiadający za kolor skóry i włosów. Melaniny, czyli barwniki skóry oraz włosów, są produkowane przez wyspecjalizowane komórki dużych rozmiarów, usytuowane w głębszych warstwach naskórka, na granicy łączącej naskórek ze skórą właściwą. Wyróżniamy dwie grupy pigmentów melaninowych:

• eumelaniny (brązowe lub kasztanowe) z niewielką zawartością siarki, nadają ciemniejszy kolor,
• feomelaniny (brązowo-czerwone) z dużą zawartością siarki, nadają kolor jaśniejszy. Trichochromy należące do tej grupy zawierają żelazo i znajdują się we włosach rudych oraz blond.

Poza barwieniem skóry melaniny odgrywają też rolę fotoprotektorów:

• filtrują promienie UV i chronią skórę przed ich działaniem kancerogennym,
• gromadzą się wokół jądra komórkowego, by je chronić,
• neutralizują wolne rodniki - główne czynniki starzenia komórkowego.

Melaniny są produkowane w melanosomach przy udziale enzymów (tyrozynazy) i jonów miedzi na bazie aminokwasu tyrozyny. Kiedy melanosomy wypełniają się pigmentem, są przekazywane do sąsiednich keratynocytów, które przesuwają się wraz z barwnikiem ku powierzchni naskórka.

Kolor skóry nie zależy od liczby melanocytów, która jest jednakowa dla wszystkich, lecz od typu i jakości produkowanej melaniny oraz rozmiaru melanosomów.

Czynniki wpływające na melanogenezę

Przebieg melanogenezy zależy od wielu czynników, które mogą nasilić produkcję pigmentów i w konsekwencji spowodować miejscowe przebarwienie skóry. Są to geny, hormony, promieniowanie UV i starzenie się skóry.

Czynniki genetyczne

Cechy melanosomów oraz wszystkie stadia melanogenezy są kontrolowane przez geny.

Czynniki hormonalne

Przysadkowy hormon MSH (Melanin Stimulating Hormone) stymuluje melanogenezę poprzez aktywację tyrozynazy. Estrogeny i w mniejszym stopniu progesteron prowokują hiperpigmentację twarzy, szczególnie w pierwszych miesiącach ciąży, kiedy pojawiają się mniejsze lub większe brunatne plamy na skórze. Częściej zdarza się to u kobiet o ciemnych włosach i tłustej cerze. Plamy są nieregularne, usytuowane symetrycznie na czole, skroniach, policzkach lub środkowej partii twarzy.

Promienie UV

Promienie UV pobudzają melanogenezę, nasilając transfer melanosomów - nazywamy ten proces opalaniem. Dzisiaj coraz więcej mówi się o szkodliwym wpływie słońca na skórę - promieniowanie UV jest jednym z głównych winowajców przedwczesnego starzenia się. Skutki tego procesu zależą od ilości i długości kąpieli słonecznych oraz indywidualnej odporności skóry. Pojawianie się zmarszczek, suchość skóry, zwiotczenie tkanek i zaburzenia pigmentacji mogą wystąpić już w wieku 30 lat w miejscach wystawionych na działanie słońca - na twarzy, dekolcie, dłoniach i ramionach. Objawy kliniczne są różne: piegi, plamy posłoneczne na strefach najczęściej poddawanych działaniu słońca, ostuda, plamy spowodowane używaniem perfum w słoneczne dni, plamy związane z zażywaniem pewnych leków i ziół fotouczulających.

Wiek

Procesowi starzenia się towarzyszą modyfikacje biologiczne na wszystkich poziomach skóry, zwłaszcza w zakresie jej pigmentacji. Koloryt naskórka przestaje być jednolity, ponieważ niekontrolowany wzrost syntezy melaniny w niektórych melanocytach prowadzi do powstania ciemnych plam nazywanych plamami starczymi. Sa to małe obszary brązowego koloru, płaskie, gładkie, o średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów, najczęściej występujące na grzbietach dłoni i twarzy.