Napój pięknych i zdrowych

Dla starożytnych Chińczyków herbata z początku była lekarstwem, potem zaś stała się – można powiedzieć – elementem duchowości, a z pewnością kultury. W czasach dynastii Sung powstała nawet „Święta księga herbaty”, w której opisane były: uprawa, zbiór, obróbka herbaty, a także sposoby jej parzenia i przybory niezbędne do tej ceremonii. Od Chińczyków kulturę picia herbaty przejęli Japończycy. Słynna ceremonia herbaciana (chanoyu) dzisiaj kojarzy się właśnie z Krajem Kwitnącej Wiśni, w którym po dziś dzień odbywają się mistrzostwa w tej „dyscyplinie”. Herbata szybko zdobyła sobie wielbicieli w innych krajach, a do Europy przybyła za pośrednictwem Rosjan, którzy kontaktowali się z Państwem Środka.

Rejony występowania herbaty

Herbata (jej łacińska nazwa to Camellia thea) to krzew pochodzący z Azji Południowo-Wschodniej. Ma ona dwie odmiany: Camellia assamica (assamska) i Camellia sinensis (chińska). Uprawiana jest przede wszystkim w krajach takich jak Indie, Chiny, Cejlon, ale także poza Azją – w Afryce i w Ameryce Południowej. W Birmie i Indochinach spotykana jest dzika odmiana tej rośliny. Napary z części roślin innych niż Camellia thea również nazywane są powszechnie „herbatami”. Najczęściej wymienia się tutaj południowoamerykańską herbatę mate (ostrokrzew paragwajski, Ilex paraguariensis) i afrykańską rooibos (czerwonokrzew, Aspalathus linearis), a także napary z różnych ziół.

Kolory herbaty

Od kilku lat wiedza o herbacie i o tym, że może ona być nie tylko czarna, upowszechnia się, ale nadal nie wszyscy wiedzą, jak bogaty jest świat herbaty. „Kolory” herbaty, jakimi operują wielbiciele tego napoju, oznaczają nie tyle rzeczywistą barwę suszu tej rośliny, ile barwę naparu, i to niekoniecznie rzeczywiście „czarną”, „białą” czy „niebieską”.

Herbata czarna

Zdecydowanie najpopularniejsza herbata, wypijana w milionach domów. Podobno powstała przypadkiem, kiedy transport herbacianych liści przeznaczony dla Anglików uległ zamoknięciu i fermentacji. Anglicy zachwycili się intensywnym smakiem naparu ze sfermentowanych liści herbacianych i ten nowy sposób przygotowania liści z czasem wszedł do tradycji.

Herbata zielona

Uznawana jest za cenniejszą i mającą wyższe walory smakowe i zdrowotne. Są to nie poddawane fermentacji gałązki i liście herbaty.

Herbata biała

Jest wysoko ceniona przez herbaciarzy ze względu na szlachetny smak. Robi się ją z nierozwiniętych pączków zbieranych wiosną i poddawanych suszeniu.

Herbata czerwona

To przede wszystkim słynna pu-erh. Liście herbaty czerwonej poddawane są częściowej fermentacji, a sam napar ceniony jest za niezwykły smak i właściwości odtruwające, wspomagające pracę wątroby i – jak się uważa – odchudzające.

Herbata niebieska

Niebieskie herbaty (ulung lub oolong) są – podobnie jak czerwone – poddawane częściowej fermentacji. Przez niektórych znawców zaliczane są do herbat czerwonych.

Herbata żółta

Podobnie jak w przypadku białej, są to nierozwinięte pączki herbaty, poddane jednak dłuższemu procesowi suszenia niż w przypadku herbaty białej.

Bografia

• Czerpak R., Jabłońska-Trypuć A., Roślinne surowce kosmetyczne, Wrocław 2008.
• Fink E., Kosmetyka. Przewodnik po substancjach czynnych i pomocniczych, pod red. W. Malinki, Wrocław 2007.
• Tutakowska I., Małecki P., Herbata – napój dla ciała i ducha, Opole 2002.
• http://urodaizdrowie.pl/kosmetyki-herbata-robia-furore