Niezwykła moc grzybów cz.2

powrót

Kosmetologia

Jesień to czas, kiedy wielu z nas wyrusza do lasu w poszukiwaniu tradycyjnych smakołyków – grzybów. Warto jednak wiedzieć, że mają one nie tylko walory kulinarne. To cenny surowiec wykorzystywany między innymi w farmacji i kosmetyce – zarówno na skalę przemysłową, jak i w formie tradycyjnej, ludowej. W poprzednim numerze omówiliśmy m.in. właściwości grzybów jadalnych występujących w naszych lasach. Zapraszamy do lektury drugiej części cyklu.
rejuvi cosmetics
Niezwykła moc grzybów cz.2© zoomteam - Depositphotos

Grzyby niejadalne w medycynie ludowej

W medycynie ludowej grzybami leczono choroby skóry, stany zapalne błon śluzowych, przykładano do wrzodów i ropiejących ran. Wiele z tych zastosowań potwierdziła współczesna nauka.

Purchawka

Jej „watowate” wnętrze stosowano do tamowania krwotoków ze zranień oraz w niektórych chorobach nerek. Wykorzystywano ją także jako naturalny środek dezynfekujący. Purchawica olbrzymia (Langesmannia gigantea), smaczny grzyb jadalny, ale będący pod ścisłą ochroną, zawiera mukoproteinowy antybiotyk – kalwacynę, która w badaniach na zwierzętach przejawia zdolność do hamowania rozwoju niektórych nowotworów złośliwych. Właściwości antynowotworowe ma także kwas kalwacynowy obecny w owocnikach pewnych gatunków purchawek, a ponadto udowodniono, że ogranicza rozwój wielu szczepów bakterii.

Goryczak żółciowy Tylopilus felleus

Wyciąg wodny lub alkoholowy z jego owocników ma właściwości żółciopędne, wykorzystywane w wielu krajach do leczenia chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego.

Goryczak bywa przyczyną rozczarowania niedoświadczonych grzybiarzy, gdyż potrawy z niego przyrządzane mają – jak nazwa wskazuje – bardzo gorzki smak. Nie jest grzybem trującym, ale niejadalnym, bo niesmacznym. Rośnie w lasach iglastych, głównie świerkowych i sosnowych. Może być omyłkowo zbierany jako borowik szlachetny, ponieważ jego kapelusze bardzo przypominają tego szlachetnego grzyba.

Krowiak podwinięty – olszówka Paxillus involutus

Był długo uważany za grzyba jadalnego. Dziś wiadomo, że jego kilkakrotne spożycie (zwłaszcza w stanie surowym) może spowodować w organizmie człowieka wytwarzanie przeciwciał i reakcję alergiczną, co z czasem prowadzi do rozpadu czerwonych ciałek krwi. Olszówka występuje w lasach wszystkich typów, także w parkach i ogrodach pod drzewami. Do celów leczniczych stosuje się napar z owocników – jako płukankę w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Natomiast okłady ze zmiażdżonych owocników mogą być skuteczne przy trudno gojących się ranach, grzybicach i łuszczycy.

Huba pospolita (hubiak pospolity) Fomes fomentarius

Jest to grzyb, którego nie sposób nie zauważyć, gdyż występuje na żywych i obumarłych pniach drzew liściastych, głównie na buku. Jest ceniony w medycynie ludowej, ponieważ zawiera związki steroidowe, trójterpeny, sole mineralne i kwasy organiczne o dużej aktywności biologicznej. Wyciąg wodny (macerat) z owocników huby pomaga w nerwicach, bezsenności, poprawia odporność organizmu. Może być też stosowany przy problemach z trawieniem.

Huba brzozowa

Jest jednym z najpopularniejszych ludowych środków ziołowych, którym przypisuje się działanie przeciwnowotworowe. Nazywana jest „guzem brzozy”, gdyż tworzy narośl na pniu spowodowaną obecnością pasożyta o nazwie włóknouszek ukośny (Inonotus obliquus).

Huba brzozowa poprawia odporność organizmu przez zwiększenie wydzielania interferonu, dzięki czemu organizm dostaje więcej energii do zwalczenia nowotworu. Działa też wirusobójczo, wpisując się w ten sposób w wirusową teorię powstawania niektórych nowotworów. Wyciągi z guza brzozy można przyrządzać samodzielnie lub kupić gotowe w sklepach zielarskich.

więcej w Cabines nr 72

dr Elżbieta Kowalska-Wochna
publikacje Cabines 72
do góry | powrót