Drożdże i nie tylko

© Christian Jung - Fotolia

Drożdże to jednokomórkowe grzyby należące do rodziny drożdżakowatych. Ich pokarmem są cukry proste, które drożdże w procesie fermentacji przetwarzają na alkohol i dwutlenek węgla. Z powodu tej właściwości niektóre gatunki drożdży wykorzystuje się w produkcji alkoholu, a w ciągu wieków wyselekcjonowano szczepy drożdży najbardziej odpowiednie do fermentacji piwa, wina, cydru oraz produkcji ciasta chlebowego. Poza umiejętnością przetwarzania cukrów drożdże mają również inne zalety, które sprawiły, że znalazły zastosowanie w lecznictwie i w kosmetyce.

Drożdże w tradycyjnej medycynie i pielęgnacji

Niegdyś zalecano maseczki z drożdży na cerę zmienioną trądzikiem – zewnętrznie stosowane przyspieszały gojenie i lekko wysuszały zmiany. Popularne było również picie napoju z zaparzonych wrzątkiem drożdży, żeby poprawić stan skóry trądzikowej przez dostarczenie witamin z grupy B. Przepis ten datuje się jeszcze na czasy Hipokratesa, który polecał go dla wzmocnienia organizmu. Jego wielką orędowniczką była również Jadwiga Górnicka, wybitna lekarka stosująca metody naturalne w leczeniu chorób. Obecnie picie drożdżowego napoju ma swoich zwolenników, ale i przeciwników, którzy straszą skutkami. Żeby uspokoić obawy: zaparzone wrzątkiem drożdże nie są groźne dla zdrowia, natomiast te zalane wodą chłodniejszą, która nie uśmierca drożdży, nie wywołują grzybicy organizmu, bo ta wywoływana jest przez inne szczepy drożdżaków, lecz fermentują w przewodzie pokarmowym i wyczerpują zasoby witaminy H przez jej wiązanie.

Siła drożdży

Drożdże wykorzystywane w piekarnictwie, browarnictwie i winiarstwie (Saccharomyces cerevisiae) to bogate źródło substancji odżywczych, które równie dobrze jak na stan organizmu wpływają na stan skóry i włosów. Zawierają aminokwasy, minerały (m.in. cynk, chrom, selen, magnez). Ich właściwości oraz fakt, że są surowcem niedrogim i szeroko dostępnym, czynią z nich cenny dodatek do kosmetyków. Działają na skórę przeciwłojotokowo, przeciwtrądzikowo, poprawiają stan skóry z rozstępami i nadmiernym rogowaceniem. Obecny w nich selen jest silnym przeciwutleniaczem. Korzystnie wpływają na stan skóry trądzikowej i łojotokowej, odżywiają, wspomagają gojenie się ran, regenerują, poprawiają koloryt.

… i nie tylko

Skoro drożdże to oprócz wypieków również piwo i wino, warto napisać o kosmetycznym wykorzystaniu tych produktów, zwłaszcza że jest ono całkiem popularne i ma swoje zalety. Drożdże piwowarskie to odmiana drożdży piekarniczych, mająca dwa podtypy – drożdże górnej i dolnej fermentacji. Z kolei odmian drożdży winiarskich jest wiele, a są one efektem wieloletnich prac winiarzy nad doborem najlepszych szczepów.

Na początek skupmy się na piwie. Tym złocistym trunkiem niegdyś nasze babki myły włosy, bo ułatwia ich układanie, odżywia skórę głowy, nadaje połysk i elastyczność. Na skórę działa natomiast wygładzająco, spowalnia procesy starzenia się, odżywia, uelastycznia.

Jak pisze w swojej kongresowej prezentacji „Kosmetyczny potencjał piwa” prof. dr hab. Lucjusz Zaprutko, na pielęgnacyjne zalety piwa wskazywał już Pliniusz Starszy w I w. n.e., a także Hildegarda von Bingen (XII w.), słynna święta zajmująca się leczeniem ziołami i dietą, a także Paracelsus (XVI w.). Piwo zawiera witaminy z grupy B, a także cukry i minerały (magnez, fosfor, wapń i potas).

Do pielęgnacji wykorzystywane jest nie tylko piwo gotowe, ale i składniki używane do jego produkcji – na przykład słód. Jest to skiełkowane i wysuszone ziarno zboża, przede wszystkim jęczmienia, ale stosowane są także słody pszeniczne. Słód dostarcza przede wszystkim cukrów i witamin oraz minerałów. Chmiel z kolei, powszechnie kojarzony dodatek do piwa, zawiera flawonoidy i olejki eteryczne.

Z warzenia piwa słyną głównie Czechy, Niemcy i Belgia, ale i Polska ma swój wkład w tę dziedzinę, ponieważ Polacy zajmują czwarte miejsce na świecie pod względem spożycia piwa. Mamy też swoje gatunki, jak choćby piwo grodziskie, porter bałtycki, a także odmiany chmielu. Całkiem dobrze ma się w ostatnich latach domowe piwowarstwo, wiele osób wkracza w bogaty świat różnych gatunków piw, nie tylko tych najpopularniejszych, koncernowych lagerów.

Osoby ciekawe tego, jak działa piwna (czy też słodowo-chmielowo-drożdżowa) pielęgnacja, mogą albo zaopatrzyć się w kosmetyki z dodatkiem piwnych składników, albo udać się do spa, którego specjalnością jest piwo. Nie brakuje takich, zwłaszcza u naszych południowych sąsiadów, ale i w Polsce znajdziemy odpowiednie miejsca.

České Pivní Lázně (praskie beer spa) to miejsce, w którym można zażyć zabiegów z wykorzystaniem złotego trunku oraz składników warzelniczych, takich jak ekstrakty chmielowe i słodowe oraz drożdże piwowarskie. Mają one mnóstwo witamin, zwłaszcza z grupy B, minerałów, dlatego bardzo korzystnie działają na skórę. W ofercie spa jest kąpiel w tysiąclitrowej drewnianej kadzi z piwem, chmielowa sauna – prawdziwa uczta aromatyczna, bo odmian chmielu jest wiele, a ich aromaty są bardzo intensywne, zwłaszcza chmiele amerykańskie słyną z bogatych, mocnych zapachów. Chmiel otwiera pory skóry i dobrze działa na drogi oddechowe. Drożdże piwowarskie z kolei to witaminowa bomba z zawartością enzymów, dzięki czemu odnawia skórę, poprawia stan włosów, odżywia i wygładza.

Jeśli Czechy są zbyt daleko, a zależy nam na poznaniu specyfiki takiego miejsca, w Piotrkowie Trybunalskim w ośrodku Piwna Łaźnia można skorzystać z kąpieli w składnikach używanych w browarnictwie – ekstraktach słodowych, chmielu i drożdżach. Można też kupić kosmetyki z dodatkiem tych składników i przekonać się o ich dobroczynnym działaniu.

Źródła:

• http://www.lazniepiwne.pl/
• http://www.pivnilaznespabeerland.cz/spa-beer-land-pl.htm
• www.spapiwne.pl
• http://kongres-kosmetyczny.pl/uploads/article/files/6d17023556c0f8cd28dda104c387ebb907359a99.pdf
• http://www.czytelniamedyczna.pl/4339,wlasciwosci-lecznicze-i-kosmetologiczne-drozdzy-piekarniczych-saccharomyces-cere.html
• http://kopalniawiedzy.pl/radioterapia-czerwone-wino-toksyczne-efekty-odczyn-popromienny-skora-nowotwor-piersi-polifenole,8400
• http://www.beautyever.pl/ekstrakt-roslinny-z--winogron
• http://www.topsante.com/beaute-et-soins/soins-anti-age/soins/la-vinotherapieen-cosmetique-les-secrets-du-raisindecortiques-46535
• http://www.sources-caudalie.com/
• www.gleboczek.pl
• https://amelioretasante.com/traitements-de--beaute-avec-du-vinaigre-de-cidre/