Owies - praktyczny podarunek Natury

powrót

Kosmetologia

Niektóre rośliny wyjątkowo udały się Naturze, a ich działanie doceniane jest od tysięcy lat. Współczesne badania naukowe potwierdzają przekazy pokoleń, poszerzają wiedzę o nowe własności. Umiemy je lepiej wykorzystać i robimy to bardzo świadomie, nie tylko intuicyjnie, jak przed wiekami.
rejuvi cosmetics
Owies - praktyczny podarunek Natury© Anna Subbotina - Depositphotos

Przez ekologię do strefy wolnego czasu

W laboratoriach firm kosmetycznych i producentów surowców wybierane są najcenniejsze składniki oferowane nam w przyrodzie. Wartościowe składniki roślin przetwarza się w kosmetyki i leki. Promuje się przy tym zachowania proekologiczne. Ważne, by zdrowe było środowisko, a jego rozwój następował w sposób zrównoważony. Zielone surowce powinny być produkowane etycznie, a więc ze źródeł odnawialnych, by nie naruszać równowagi ekosystemów. Należy korzystać tylko z gatunków roślin niezagrożonych wyginięciem. Moda na ekologię sprawiła, że surowce produkowane syntetycznie zastę powane są substancjami pochodzenia naturalnego. Jest coraz więcej nowych kosmetycznych zastosowań roślin. Wraca się do tych tradycyjnych, sprawdzonych, które od lat uży wane były w medycynie i pielęgnacji skóry.

Kosmetyki są pełne darów Natury z całego świata, a ośrodki spa & wellness, uzdrowiska, centra odnowy biologicznej zagospodarowujące nasz wolny czas odwołują się do lokalnej tradycji lub do odległych geograficznie sposobów relaksu, leczenia i pielęgnacji. Natura świata widziana przez pryzmat kosmetyki stała się bliska na wyciągnięcie ręki. Egzotyczny hammam z marokańską glinką przeplata się z kąpielą w sianie czy winie. Nowoczesna technologia pozwala na optymalizację procesów otrzymywania wyciągów z roślin, mimo to często wraca się do tradycyjnego, znanego w medycynie ludowej, przekazywanego z pokolenia na pokolenie prostego, bezpośredniego sposobu wykorzystania roślin, do przepisów zachowanych i nie zmienionych przez wieki, przekazywanych z ust do ust, przechowywanych przez zakonników w klasztorach czy zapisanych w starych księgach. Każdy aktywny składnik jest wyjątkowym darem, w którym znajdujemy cenne właściwości, unikalne zapachy i kolory. Owoce, kwiaty, nasiona, liście, kora, korzenie – pełna oferta do wykorzystania. Uzdrawiające i pielęgnujące mieszanki oparte na praktyce medycyny alternatywnej pomagają oswoić problemy cywilizacji i dolegliwości zindustrializowanego świata.

Ważne zboże - owies zwyczajny

Owies zaklasyfikowano do grupy roślin o nazwie Gramineae. To liczna rodzina traw, zwanych też wiechlinowatymi. Należy tu wiele tysięcy gatunków rozprzestrzenionych po całym świecie jako roślinność łąkowa, stepowa i pastwiskowa. Prawie zawsze są to rośliny zielne, jednoroczne. Zwykle mają obłe, nagie, wzniesione, sztywne, puste w środku łodygi zwane źdźbłami. Źdźbła mają jednak węzły, które pozwalają zachować sztywność wiotkiej, pustej, wysokiej łodydze. Liście są ustawione na łodydze dwurzędowo, naprzemianlegle. Kwiaty traw są zebrane w kłoski, a kłoski zebrane w kwiatostany o charakterystycznej formie kłosa lub wiechy. Owoce tych roślin botanicy określają jako ziarniaki, są one suche i niepękające. Do rodziny traw należą ważne z punktu widzenia gospodarki człowieka rośliny uprawne, jakimi są zboża.

Do grupy zbóż należą: pszenica, żyto, jęczmień, kukurydza, ryż i proso. Owies zwyczajny (Avena sativa L.) to także reprezentant zbóż. Jest to roślina jednoroczna, w miarę mało wymagająca, stąd jej uprawy udają się także w trudnych warunkach lekkich ziem górskich. Źdźbło owsa jest gładkie, sztywne i ma szorstkie liście. Na jego szczycie wyrasta duża, rozpierzchła wiecha z niepozornymi kwiatami. Zwieszone dwukwiatowe kłoski okryte są długimi plewami. Owoce owsa to ziarniaki, zawierające przede wszystkim skrobię. Z punktu widzenia człowieka to substancja najważniejsza, gdyż jest podstawowym węglowodanem naszego pożywienia i pasz dla zwierząt. Patrząc od strony chemicznej, skrobia to polisacharyd, czyli wielocukier, składający się z merów glukozy. To cenne źródło energii. Ponadto ziarna owsa zawierają wartościowe sterole i beta-glukan, a także związki białkowe, lipoproteiny, aminokwasy, peptydy, witaminy, makro- i mikroelementy. Owies to źródło wielu surowców. Wykorzystujemy zarówno młode ziele owsa (Herba Avenae), ziarniaki (Fructus Avenae), jak i słomę owsianą z dojrzałych roślin (Stramentum Avenae). Ziele owsa zbiera się przed jego kwitnieniem i suszy się w zacienionych i przewiewnych miejscach, by nie utracić cennych związków. Zbiór ziarna przypada zwykle na sierpień, ziarno przetwarza się na popularne płatki owsiane, mąkę i otręby. Zbiór słomy następuje na przełomie sierpnia i września. Aktualnie większość zbiorów owsa przeznacza się na żywność i paszę, jednak ma on coraz mocniejszą pozycję w leczeniu i pielęgnacji skóry. Wróciła moda na owies, gdyż szybko wzrasta liczba osób borykających się z wrażliwą i problematyczną skórą. Jego obecna pozycja w farmacji i branży kosmetycznej ma swoje początki w dalekiej przeszłości, a współczesne badania potwierdzają wiedzę wielu pokoleń medyków.

Historia owsa

Zboża uprawiane są przez człowieka od kilku tysięcy lat. Owies znalazł się w uprawie dopiero w epoce brązu i żelaza. Wcześniej, w młodszej epoce kamiennej uprawiano pszenicę i jęczmień, których pochodzenie lokuje się w Azji. Za ojczyznę owsa uważa się natomiast część środkowej i zachodniej Europy. Stąd tak mocna tradycja wykorzystywania go w naszym obszarze. Pierwsze informacje o owsie pojawiają się od 2000 roku p.n.e. w Egipcie i na Półwyspie Arabskim, gdzie owies był używany do leczenia zmian skórnych, takich jak wyprysk, oparzenia i stany zapalne. Znani autorzy z czasów starożytnych, jak Pliniusz Starszy w Historii naturalnej oraz Dioscorides i Hipokrates, ojciec zachodniej medycyny, opisują owies jako środek leczniczy. Jednakże z biegiem czasu owies znalazł zastosowanie także w kuchni. Stosowano go w specjalistycznych dietach, używano napary z ziela na wyczerpanie nerwowe i bezsenność, używano go w kąpielach kosmetycznych i leczniczych. Ziarno owsa poddane zmieleniu było znane i bardzo cenione już w czasach starożytnych. Wraz z otrębami było stosowane do pielęgnacji skóry twarzy i ciała. Zaś w Skandynawii wikingowie wykorzystywali go na rany, aby pobudzić procesy gojenia. Aż do XVIII wieku preparaty z owsa stosowane w farmacji były dostępne prawie wyłącznie w aptekach.

Bibliografia

  • Teresa Lewkowicz-Mosiej, Rośliny lecznicze. Leksykon, Świat Książki, Warszawa 2012.
  • Materiały producentów surowców kosmetycznych Tate&Lyle, ProTec Ingredia.
  • Praca zbiorowa, Zioła z apteki natury, Grupa Wydawnicza Publicat SA, 2012.

więcej w Cabines nr 84

Barbara Włudyka
publikacje Cabines 84
do góry | powrót